- PRUSSI
- PRUSSIseu Borussi, it. Pruteni, Germaniae populi, quorum regio Borussia, et Prussia. Vide ibi. Ab his erepta repetiit Zemôvitus Polonus, A. C. 892. Cromerus in Hiftor. Pol. l. 2. Conradus dein contra eosdem, Mazoviam suam infestantes, Crucigeros evocavit, concessô illis Culmensi tractu, et quidquid inter Vistulam ac Druentium fluv. interiacet, qui mox ad Vistulae ripam Thorunium condiderunt, Idem, l. 8. Naucl. gener. 41. Circa A. C. 1217. 1231. 1234. Ab his, ut et ab Ottocaro Bohemo, ad religionem Christianam Prussi adacti, A. C. 1260 cum iam antea a Boleslao ritus Christianos sibi imperatos mox exuissent, A. C. 1161. Horum postea crudelitate libidineve permoti, confoederationem ad illorum iugum excutiendum inierunt, moxque circiter 70. oppida arcesque unô die deficientes, Casimiro Poloniae Regi se subiecêre, qui Crucigeros non parum attrivit, A. C. 1454. 1466. Cromer. l. 22. profugos, sub Ferdinando, ex Bohemia, pastores receperunt, circa A. C. 1547. (inter quos Paulus Bossacus, A. C. 1551. factô functus, Quidzini honorifice sepultus est:) libertate religionis exercendae, ab Alberto Duce Pauli Sperati precibus concessâ, in qua Pella vixerunt hi exules, usque ad A. C. 1574. Neque solum in Ducali Prussia, a praefato Principe, per Speratum, Osiandrum et Funccium Reformatio feliciter suscepta est, Thuan. l. 1. Sed et in Regali Plurimae familiae Euangelium amplexae sunt: circa A. C. 1550. Virg. Musaeus de Euangel. Ortu in Polon. Turbavit tamen haud parum Ecclesias Osiander, qui Iustitiam, per quam homo iustificatur, essentialem Dei iustitiam esse asseruit: de qua controversia Princeps Fratres consuluit, Lasicius de gestis Fratr. l. 6. Etiam Funccius, ex contionatore aulicus minister factus, Alberti seniô abusus est, sed prudentiâ Sigismundi Augusti Regisres commpositae, ipse vero capite luit, A. C. 1566. At A. C. 1574. vetitum Fratribus, neamplius ministris privatis, sed Polonicis Augustanae Confess. in re divina uterentur, qui proin maximam partem in Bohemiam remeârunt. Post Syncretismum dein inter Confessiones Augustanam, Bohemicam et Helveticam, in Synodo Thorunii habitâ, An. 1595. renovatum, exacerbati adversarii Prussiam rursus turbârunt, Mevae et Stargardiae templis ademptis. Hodie maxima ex parte Euangelicae doctrinae adhaerent. Vide et infra.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.